Stypendia do Japonii — jak wyjechać na studia i nie tylko

Nie brakuje w Polsce osób, które od najmłodszych lat wzdychają do przepięknych zdjęć malowniczych japońskich krajobrazów i chcą zrealizować jeden z punktów na swojej “bucket list”, czyli ujrzeć kwiaty japońskiej wiśni w pełnym rozkwicie. Wiele z nich jest zafascynowanych japońską kulturą i językiem. Bez wątpienia jest sporo osób, które zastanawiają się: “Ale jak mogę pojechać do tej Japonii na dłuższy czas, nie jako turysta?”; “Czy mam szansę wyjechać, nie będąc studentem japonistyki?”; “Jak mam zobaczyć Japonię, skoro jest zamknięta dla turystów?”. Na szczęście istnieje wiele różnorodnych programów wyjazdowych, wśród których z pewnością zawsze znajdzie się choć jeden odpowiadający możliwościom i oczekiwaniom osoby chcącej odwiedzić Kraj Kwitnącej Wiśni. Poniżej znajduje się zestawienie programów wyjazdowych do Japonii. Opisane zostały te, z których mogą skorzystać studenci japonistyki.

Stypendia do Japonii dla studentów japonistyki

Egzamin MEXT – Program dla badaczy języka i kultury japońskiej — 日研–(nikkensei)

Program nikkensei w ramach egzaminu MEXT jest przeznaczony dla studentów japonistycznych studiów licencjackich, którzy nie ukończyli jeszcze 30. roku życia. Jego uczestnicy mogą spędzić rok w Japonii, studiując na japońskim uniwersytecie (chodząc na zajęcia językowe, wykłady ogólne i programy kulturalne) oraz wykorzystując wolny czas do zwiedzania kraju i nawiązywania nowych znajomości. Każdy z japońskich uniwersytetów biorących udział w programie oferuje szeroką gamę zajęć i wydarzeń kulturalnych. Rekrutacja odbywa się wieloetapowo, na przestrzeni kilku miesięcy.

Najpierw należy podejść do egzaminu pisemnego z języka japońskiego, który odbywa się w Warszawie w Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych. Egzamin trwa półtorej godziny i składa się z 3 części – A, B i C. Każda z nich zawiera zadania ze znajomości gramatyki, słownictwa, znaków oraz czytania ze zrozumieniem. Część A obejmuje zadania mniej więcej z poziomu N5-N4, część B z N3-N2, a część C z N2-N1. Do tego etapu zwykle przystępuje 30-60 studentów polskich japonistyk.

Do kolejnego etapu, na podstawie wyników egzaminu pisemnego, przechodzi około 10 osób. Przed nimi postawione są 3 zadania:

Uporanie się z potrzebną dokumentacją i dokonanie wyboru 3 z dostępnych 70 uniwersytetów, na których aplikant chciałby studiować. Należy tu zaznaczyć, że do wyboru są trzy typy uniwersytetów: typ (a) – skupiający się na badaniach, typ (b) – skupiający się na rozwoju umiejętności językowych oraz typ (a)(b) - miks. Aplikant może wybrać tylko uniwersytety typu (a) i (a)(b) lub tylko typu (b) i (a)(b). Nie można mieszać w wyborach typu (a) i (b).
Opisanie swoich planów na badania w Japonii oraz planów na przyszłość związanych z badaniami nad kulturą japońską lub językiem.
Podejście do rozmowy kwalifikacyjnej, która również odbywa się w Warszawie, w Ambasadzie Japońskiej w Polsce.

Po rozmowie student czeka na wiadomość zwrotną od rządu japońskiego, którą otrzymuje zwykle pod koniec czerwca, za pośrednictwem Ambasady. Wtedy dowiaduje się, czy i gdzie się dostał. Do Japonii leci tego samego roku pod koniec września/na początku października i otrzymuje stypendium w wysokości około 5 tysięcy złotych (kwota różni się w zależności od uniwersytetu), które przeznacza na m.in. akademik. Sama opłata za czesne jest pokryta przez rząd.

Stypendia dla studentów japonistyki na zasadzie umów międzyuczelnianych

Każda z 4 dziennych japonistyk w Polsce ma nawiązane umowy z japońskimi uniwersytetami, dzięki którym studenci mają możliwości wyjazdów do Japonii. Oferty i wymogi są różne, więc warto szukać odpowiedzi i źródła. Tutaj znajdziesz najważniejsze podsumowanie.

Uniwersytet Warszawski

Uniwersytet Warszawski ma najbogatszą ofertę wyjazdów stypendialnych. Kluczowym czynnikiem decydującym o możliwości przystąpienia do procedury rekrutacyjnej na stypendium do Japonii jest średnia ocen, która powinna wynosić minimum 4.50. Ponadto, w przypadku niektórych stypendiów przeznaczonych dla studentów studiów magisterskich, może być wymagany certyfikat językowy JLPT N2 lub N1.

Jedną z możliwości wyjazdu, jakie oferuje UW, są umowy dwustronne. Są to wyjazdy na zasadzie umów z uczelniami partnerskimi, na które kandydaci mogą pojechać w ramach rekomendacji Katedry Japonistyki UW. Co roku Katedra przegląda oferty przesłane przez uczelnie partnerskie na dany rok i dokonuje wyboru kandydata. Wybrany student musi następnie skompletować potrzebną dokumentację, którą wysyła swojemu opiekunowi oraz uczelni z Japonii. Po akceptacji kandydata, uczelnia z Japonii występuje o dofinansowanie stypendialne dla studenta do Ministerstwa Edukacji, Kultury, Sportu, Nauki i Technologii (MEXT) lub do organizacji pozarządowej JASSO. Stypendium może być przyznane, ale nie musi. Decyzja o wyjeździe mimo braku dofinansowania zależy już od kandydata.

Dla studentów lat III-V uniwersytet oferuje również roczne wyjazdy w ramach programu nikkensei, czyli programu dla badaczy języka i kultury japońskiej. Rekrutacja jest prowadzona w ramach uniwersytetu, ale sama oferta programu jest taka sama, jak w przypadku rekrutacji poprzez egzamin w Ambasadzie.

Studenci lat IV-V mogą wyjechać na półtoraroczny wyjazd badawczy jako tzw. Kenkyūsei – research student. Aby zgłosić się na taki wyjazd, należy już wcześniej ułożyć swój plan badawczy, który będzie wymagał akceptacji opiekuna z japońskiej uczelni. Uczestnicy tego programu mogą dowolnie korzystać z zajęć oferowanych przez uczelnię oraz otrzymują opiekę naukową w Japonii.

Poniżej znajduje się lista uczelni partnerskich:

Dōshisha Daigaku （同志社大学）
Gakushūin Daigaku （学習院大学）
Jōsai Kokusai Daigaku （城西国際大学）
Kanazawa Daigaku （金沢大学）
Keiō Daigaku （慶応大学）
Kōbe Daigaku （神戸大学）
Kōgakkan Daigaku （皇學館大学）
Kumamoto Daigaku （熊本大学）
Meijō Daigaku （名城大学）
Ochanomizu Daigaku （お茶の水大学）
Rikkyō Daigaku （立教大学）
Saitama Daigaku （埼玉大学）
Seinan Gakuin Daigaku （西南学院大学）
Shinshū Daigaku （信州大学）
Shōwa Daigaku （昭和大学）
Tsukuba Daigaku （筑波大学）
Tōkyo Daigaku （東京大学）

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Uniwersytet Adama Mickiewicza oferuje stypendia w ramach umów międzyuczelnianych, nie tylko dla studentów japonistyki. Możliwe są nieodpłatne oraz odpłatne wymiany pracowników i studentów, wymiana doświadczeń oraz organizowanie konsultacji, wizyt i wykładów czy pozwolenie młodym pracownikom na udział w konferencjach i sympozjach. Wśród współpracujących uniwersytetów znajdziesz:

Kōbe University （神戸大学）
Kyūshū Institute of Technology（九州工業大学）
Ōsaka Shōin Women’s University（大阪樟蔭女子大学）
Okayama University （岡山大学）
Kyōto Sangyō University （京都産業大学）
Tōkyō University of Science （東京理科大学）
University of Tsukuba （筑波大学）
Tōkyō University of Foreign Studies （東京外国語大学）
Kitami Institute of Technology （北見工業大学）
Kōchi University of Technology （高知理科大学）
Kanda University of International Studies （神田外語大学）
Kindai University （近代大学）
Shimane University （島根大学）

Uniwersytet Jagielloński

Uniwersytet Jagielloński również ma szeroką ofertę wyjazdów stypendialnych do Japonii, nie tylko dla studentów japonistyki. UJ oferuje stypendia krótkoterminowe o długości do 3 miesięcy, a także długoterminowe o długości powyżej 3 miesięcy. Uczelnia zaznacza, że po skorzystaniu z jednego stypendium krótkoterminowego można starać się już tylko o te długoterminowe. Wybór studenta odbywa się na podstawie ocen ze wszystkich egzaminów zdanych w roku poprzedzającym rok przyznania stypendium. Jeśli wśród kandydatów znajdą się studenci o identycznych ocenach, pierwszeństwo ma ten wyższego rocznika. Poniżej znajduje się lista uczelni partnerskich oraz informacje, do kogo są one skierowane:

Dōshisha University （同志社大学
Gakushuin University （学習院大学）
Kanazawa University （金沢大学）
Kansai University （関西大学）
Kōbe University （神戸大学）
Kyōto University （京都大学）
Nagoya University of Foreign Studies （名古屋外国語大学）
Nanzan University （南山大学）
Ritsumeikan University （立命館大学）
Ryūkoku Univeristy （龍谷大学）
Sōka University （創価大学）
Sophia University （上智大学）
Tokyo University of Agriculture and Technology （東京農工大学）
Tōkyō University of Foreign Studies （東京外国語大学）
University of Tsukuba （筑波大学）
Waseda University （早稲田大学）
Yokohama City University （横浜市大学）
University of Fukui （福井大学）

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu na rok 2022 zaoferował swoim studentom 3 stypendia do Japonii w ramach umów międzyuczelnianych – dwa w ramach dofinansowania MEXT i jedno w ramach dofinansowania JASSO. W zakresie dofinansowania rządowego MEXT UMK zapewnił swoim studentom wymianę do Kōbe University （神戸大学）i Okayama University （岡山大学. W ramach JASSO jedna osoba mogła wyjechać do Kōbe University （神戸大学）.

Aby wziąć udział w rekrutacji, studenci musieli wyrazić swoją chęć przystąpienia do rozmów kwalifikacyjnych, które zostały zorganizowane przez wykładowców Katedry Japonistyki w ramach rekrutacji wewnętrznej, żeby wyłonić trójkę najlepszych studentów.

W przypadku stypendiów w ramach MEXT:

Studenci, którzy podejmą studia w ramach tego programu, nie są liczeni do ogólnego bilansu studentów wymiany na powyższych uczelniach. Nie ma więc ryzyka, że ich stypendium nie odbędzie się ze względu na brak miejsc. Liczy się ich osobno. Są to roczne programy, od października do sierpnia, podczas których studenci otrzymują stypendium pokrywające wszystkie koszty życia i opłaty. Ponadto aplikanci zobowiązani są do jak najszybszego przystąpienia do egzaminu językowego JLPT na poziomie N2.

W przypadku stypendium w ramach organizacji pozarządowej JASSO:

Kandydat wyłoniony drogą rekrutacji, musi złożyć następujące dokumenty:

Certificate of eligibility - w tym dokumencie należy m.in. wykazać, że ma się odpowiednią sumę pieniędzy, aby otrzymać wizę (około 40 tys. złotych).
Certyfikat JLPT N2 (który spokojnie można zdać w lipcu tego samego roku, w którym się aplikuje)
List rekomendacyjny
Forma aplikacyjna

Programy stypendialne na studia dla studentów nie-japonistyki

Nie trzeba być studentem japonistyki, aby skorzystać z możliwości wyjazdów do Japonii. Nie musisz wcale porzucać swoich marzeń o odwiedzeniu Kraju Kwitnącej Wiśni, jeśli wybrałeś inną drogę życiową. Dla studentów i pracowników studiów nie-japonistycznych jest szeroka gama możliwości wyjazdów do Japonii. Niektóre z nich prezentujemy poniżej.

Program studiów licencjackich w Japonii

Stypendium jest przeznaczone dla osób w wieku 16-24 lat z wykształceniem średnim. Uczestnicy tego programu odbywają kurs przygotowawczy z języka japońskiego, a następnie studiują przez 4 lata (6 lat w przypadku studiów medycznych, weterynaryjnych i farmaceutycznych). Zajęcia odbywają się na japońskim uniwersytecie w języku japońskim, a po zakończeniu studiów （卒業）uczestnicy programu otrzymują tytuł licencjata.

Rekrutacja odbywa się co roku, rozpoczyna się na przełomie kwietnia i maja. Kandydatów wyłania się w oparciu o egzaminy pisemne i rozmowy kwalifikacyjne, które odbywają się w okolicach czerwca w Ambasadzie Japonii w Warszawie. Aplikant, który został przyjęty, wylatuje do Japonii na początku kwietnia następnego roku (ponieważ wtedy rozpoczyna się nowy rok akademicki w Japonii).

Stypendium do szkół zawodowych (Professional Training College)

Jest przeznaczone dla osób w wieku 16-24 lat z wykształceniem średnim. Tak samo jak w poprzednim przypadku, uczestnicy najpierw odbywają kurs przygotowawczy z języka japońskiego w Japonii, a następnie przez 2 lata kształcą się w wybranej przez siebie specjalizacji. Rekrutacja odbywa się na przełomie kwietnia i maja, a czynnikiem decydującym o przyjęciu kandydata jest egzamin pisemny i rozmowa kwalifikacyjna w Ambasadzie Japonii w Warszawie. Wyjazd do Japonii następuje na początku kwietnia następnego roku.

Stypendium doktoranckie na OIST (Okinawa Institute of Science and Technology)

To oferta skierowana do osób zainteresowanych studiami doktoranckimi w zakresie nauki i technologii. OIST ma swojej ofercie zindywidualizowany program studiów doktoranckich, które gwarantują solidne podstawy wiedzy w dyscyplinie wybranej przez kandydata (fizyce, chemii, biologii, neurobiologii, matematyce, informatyce, ekologii, nauce o środowisku naturalnym oraz naukach morskich). Istnieje również możliwość podjęcia badań interdyscyplinarnych w ramach doktoratu na tym Instytucie.

Stypendium fundacji Canon na badania w Japonii

Jest to opcja dla wysoko wykwalifikowanych naukowców różnych specjalizacji z Europy, którzy chcieliby przeprowadzić badania w Japonii. O takie dofinansowanie ubiegać się mogą osoby z tytułem magistra lub doktora. Stypendium fundacji Canon jest programem grantowym. Wnioski o otrzymanie takiego grantu składa się do 15 września. Zaakceptowany aplikant może przebywać w Japonii 3-12 miesięcy. W trakcie tego okresu stypendysta otrzymuje od Fundacji Canon wsparcie finansowe w wysokości od 22 500 do 27 000 euro rocznie. Kwota stypendium jest oczywiście proporcjonalnie niższa w przypadku krótszego pobytu.

Program rezydencji artystycznych ARCUS w Japonii

To program skierowany do wszelkiego rodzaju artystów. W ramach projektu ARCUS przeprowadzany jest program rezydencji artystycznych, który ma na celu wspieranie działań adeptów sztuki, będących na początku swojej drogi twórczej. Koncentruje się on na “procesie”, promując pomysły, które zakładają przeprowadzenie badania lub projektu specyficznego dla danego miejsca w określonym czasie. Organizatorzy projektu oczekują również, że badanie/projekt będą otwarte dla publiczności, aby mogła ona być częścią procesu i współtworzyć go. Z każdego kraju lub regionu wybrany zostaje jeden artysta, a informacje o naborze zazwyczaj pojawiają się w marcu każdego roku.

Stypendium naukowe Matsumae International Foundation w Japonii

Międzynarodowa Fundacja Matsumae zapewnia 20 stypendiów dla naukowców zagranicznych o wysokich osiągnięciach naukowych. Stypendium wynosi około 2007,50 dolarów amerykańskich miesięcznie i pokrywa koszty pobytu oraz prowadzenia badań w Japonii. Ponadto fundacja zapewnia świadczenia zdrowotne, pokrywa koszty podróży i gwarantuje fundusz na początek pobytu.

Międzynarodowe Stypendium Japońskiego Związku Kobiet Uniwersyteckich (JAUW)

Ten program jest kierowany do kobiet, a jego celem jest umożliwienie obiecującym badaczkom/absolwentkom z każdej dziedziny nauki pobytu w ośrodkach akademickich lub badawczych w Japonii. Misją JAUW jest poprawa pozycji kobiet i dziewcząt, promocja kształcenia przez całe życie (po jap. 生涯学習) oraz zachęcanie absolwentek uczelni wyższych do wykorzystywania swojej wiedzy na rzecz zmian. Organizacja zobowiązuje się do poprawy jakości szkolnictwa wyższego dla kobiet, promocji równouprawnienia płci w społeczeństwie, działania na rzecz światowego pokoju oraz współpracy międzynarodowej.

Program studiów podyplomowych

To program dla osób, które najpóźniej w dniu wyjazdu będą miały ukończone studia wyższe, a ich wiek nie przekracza 25 lat. Uczestnicy programy mogą odbyć 1,5-roczne lub 2-letnie studia na japońskim uniwersytecie. Rekrutacja odbywa się za pośrednictwem Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA), z którą to należy się bezpośrednio kontaktować w sprawie terminów i procedur rekrutacyjnych. Wybrani kandydaci w okolicach czerwca podchodzą do egzaminów pisemnych oraz rozmów kwalifikacyjnych w Ambasadzie Japonii. Aplikanci, którym uda się je przejść pomyślnie, wylatują do Japonii na początku kwietnia lub października następnego roku.

Inne stypendia

Jest też wiele innych możliwości na spędzenie cudownego czasu w Japonii, łącząc naukę na temat języka i kultury ze zwiedzaniem. Jeśli takie połączenie brzmi jak coś co mogłoby Ci przypaść do gustu, koniecznie rozpatrz wzięcie udziału w programach, które tu zebraliśmy.

Programy wyjazdowe EF do Japonii dla uczniów w wieku 10-14 lat, 14-18 lat oraz 18-25 lat.

EF Language Abroad oferuje szeroką gamę kursów językowych odbywających się w Tokio. Kursy podzielone są na różne rodzaje, trwają od 2 tygodni do 9 miesięcy:

→ EF Intensive: 32 lekcje na tydzień

→ EF General: 26 lekcji na tydzień

→ EF Basic: 20 lekcji na tydzień

→ EF Exam Preparation (JLPT N5-N2): 32 lekcje na tydzień

→ EF Language Year Abroad Program

Uczniowie uczęszczający na kurs polepszają swoje umiejętności języka japońskiego, zwiedzają malownicze ulice Tokio i biorą udział w organizowanych przez EF atrakcjach, takich jak np. wycieczki do Kioto.

Kurs jest w całości płatny, a w jego ramach pokryte są koszty samego kursu oraz homestay wraz z wyżywieniem. Cena różni się w zależności od długości i rodzaju kursu.

Programy z OYA OPPORTUNITIES

Fundacja Japońska organizuje trzy w pełni fundowane programy wymiany do Tokio.

Arts and Cultural Exchange Program
Japanese Language Education Overseas Program
Japanese Studies and Intellectual Exchange program

Aby móc się zakwalifikować należy złożyć potrzebne dokumenty, które można znaleźć na stronie Ambasady Japonii.

International Exchange Program JICE

Jest to 10-dniowy program, polegający na różnych aktywnościach związanych z językiem japońskim i kulturą. Każdy dzień programu to inne doświadczenie i inne miejsce w Japonii. Ma on na celu umożliwić uczestnikom zdobycie wiedzy na temat Japonii w różnych perspektyw: japońskiej technologii, historii, tradycji, kultury i subkultury.

Youth for undestanding Polska

Organizacja YFU organizuje roczne wyjazdy stypendialne do Japonii dla uczniów w wieku od 15 do 17 lat. W skład takiego programu wchodzi m.in:

→ umieszczenie uczestnika programu w rodzinie goszczącej, która odpowiada za zapewnienie zakwaterowania oraz trzech posiłków dziennie.

→ nauka w lokalnej szkole średniej w Japonii.

→ podróż z Polski do Japonii.

→ seminaria przedwyjazdowe, poprzyjazdowe, śródroczne, przed powrotem i po powrocie.

→ podróż z Japonii do Polski.

→ ubezpieczenie.

Koszt programu to 10 200 dolarów amerykańskich. Po przyjeździe do Japonii, uczestnik szlifuje swoje umiejętności językowe w japońskiej szkole, uczęszczając na zajęcia wspólnie z Japończykami, nawiązując nowe znajomości, spędzając czas z rodziną go goszczącą, oraz biorąc udział w seminariach na temat języka i kultury japońskiej.

Oferta stypendialna się zmienia, przez pandemię, niektóre programy zostały wstrzymane, jednak Japonia przyjmuje już stypendystów i warto rozważyć jedną z opcji wyjazdowych. Opisana przez nas oferta opiera się na danych pozyskanych ze stron zewnętrznych różnych instytucji, nie odpowiadamy za brak aktualizacji ze strony tych instytucji.